Mối quan hệ đặc biệt Việt Nam - Cuba ngày càng bền chặt (Ảnh minh họa: qdnd.vn)
Nhận
lời mời của Bí thư Thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch
nước Cộng hòa Cuba Miguel Díaz-Canel, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng và Nhà nước Việt
Nam thăm chính thức nước Cộng hòa Cuba từ ngày 18 - 20/9.
Chuyến
thăm chính thức Cuba của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Đoàn đại biểu Cấp
cao Đảng, Nhà nước ta thể hiện Việt Nam thực sự coi trọng, quyết tâm tiếp tục
tăng cường, làm sâu sắc hơn nữa truyền thống quan hệ đoàn kết anh em, hợp tác
toàn diện và hoàn toàn tin cậy lẫn nhau giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước
cũng như tái khẳng định mạnh mẽ tình đoàn kết, sự ủng hộ nhất quán của Việt Nam
đối với sự nghiệp Cách mạng chính nghĩa của nhân dân Cuba anh em.
Chuyến
thăm chính thức Cuba của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Đoàn đại biểu Cấp
cao Đảng, Nhà nước ta có ý nghĩa hết sức đặc biệt khi Chủ tịch nước Nguyễn Xuân
Phúc là nguyên thủ nước ngoài đầu tiên thăm chính thức Cuba kể từ khi xảy ra đại
dịch COVID-19 từ đầu năm 2020; là chuyến thăm cấp cao song phương đầu tiên của
nhiệm kỳ mới ở hai nước, sau khi Đại hội lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Việt
Nam và Đại hội lần thứ VIII của Đảng Cộng sản Cuba lần lượt được tổ chức thành
công đầu năm 2021.
Quan
hệ đoàn kết, anh em giữa Việt Nam và Cuba do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch
Fidel Castro đặt nền móng trong hơn 60 năm qua được thúc đẩy ngày càng phát triển
lớn mạnh không ngừng. "Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu
mình", câu nói bất hủ của Chủ tịch Cuba Fidel Castro đã in sâu vào trái
tim các thế hệ người Việt Nam, thể hiện sâu sắc tình anh em, tình đồng chí keo
sơn giữa Việt Nam-Cuba trong những năm tháng chiến tranh ác liệt và trong công
cuộc xây dựng, đổi mới đất nước hiện nay.
Ngay
sau ngày cách mạng Cuba thành công (1/1/1959), Cộng hòa Cuba là quốc gia Mỹ
Latin đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ với Việt Nam (2/12/1960), đồng
thời công nhận Phái đoàn đại diện thường trú của Mặt trận (7/1962) và thành lập
Ủy ban toàn quốc đoàn kết với miền Nam Việt Nam (25/9/1963); công nhận về mặt
ngoại giao Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (20/12/1965) và cũng
là nước đầu tiên cử Đại sứ bên cạnh Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc Giải
phóng (3/1969). Những năm thập niên 1970 của thế kỷ trước, trong thời kỳ gian
khổ nhất cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của Việt Nam, dù cuộc sống còn khó
khăn, song Đảng, Nhà nước và nhân dân Cuba luôn đồng hành, chắt chiu dành cho
Việt Nam sự ủng hộ lớn nhất cả về vật chất lẫn tinh thần; đã bán hàng vạn tấn
đường lấy ngoại tệ gửi cho Mặt trận giải phóng miền Nam Việt Nam đánh Mỹ; gửi
nhiều kỹ sư, công nhân, bác sĩ và nhân viên y tế cùng thuốc men, dụng cụ y tế
giúp chữa trị cho người dân Việt Nam.
Trong
chuyến thăm chính thức Việt Nam lần đầu tiên vào tháng 9/1973, bất chấp tình
hình nguy hiểm, Chủ tịch Fidel Castro đã đến tận khu giải phóng Quảng Trị. Thay
mặt nhân dân Cuba, Chủ tịch Fidel Castro tặng Việt Nam 5 công trình kinh tế-xã
hội với tổng giá trị khoảng 80 triệu USD, gồm: Khách sạn Thắng Lợi, Trại bò giống
Ba Vì, tuyến đường Sơn Tây-Xuân Mai (Hà Nội), Bệnh viện Việt Nam-Cuba (Đồng Hới,
Quảng Bình), Xí nghiệp gà Lương Mỹ. Cũng trong chuyến thăm này, Chính phủ Cuba
cũng quyết định chi hơn 6 triệu USD để mua thiết bị hiện đại và cử một số
chuyên gia về cầu đường sang Việt Nam tham gia cùng bộ đội Trường Sơn mở rộng
đường mòn Hồ Chí Minh… Cuba cũng là nước có vai trò rất quan trọng trong việc vận
động các nước Mỹ Latinh ủng hộ Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc tại Khóa họp 32
Đại hội đồng Liên hợp quốc năm 1977. Trong suốt thập niên 1980-1990, dù phải đối
mặt với muôn vàn khó khăn, đặc biệt là chống lại chính sách bao vây, cấm vận của
Mỹ, Cuba tiếp tục viện trợ thuốc men, vacxin, lương thực cho Việt Nam.
Đáp
lại tình cảm to lớn của nhân dân Cuba đã dành cho Việt Nam, khi Liên Xô và các
nước xã hội chủ nghĩa Ðông Âu sụp đổ, Mỹ siết chặt cấm vận, Cuba đã phải đương
đầu với muôn vàn khó khăn, trong hoàn cảnh đó, Việt Nam đã dành cho đất nước
anh em Cuba sự ủng hộ hết lòng, đã gửi gạo, quần áo, đồ dùng học tập và nhiều mặt
hàng tiêu dùng thiết yếu sang giúp nhân dân Cuba. Từ đó đến nay, Việt Nam tiếp
tục viện trợ lương thực, thực phẩm, máy móc và trang thiết bị giúp nước bạn, đồng
thời tích cực vận động các quốc gia trên thế giới kêu gọi Mỹ bỏ bao vây cấm vận
Cuba.
Vào
những năm 90 của thế kỷ trước, khi Cuba phải đương đầu với “thời kỳ đặc biệt” với
nhiều thách thức, khó khăn về kinh tế - xã hội và khi Cuba tiến hành đường lối
“cập nhật hóa mô hình phát triển kinh tế-xã hội”, Việt Nam đã chân thành chia sẻ
với Cuba về kinh nghiệm Đổi mới. Thông qua Ủy ban Liên Chính phủ hai nước, Việt
Nam duy trì cung cấp gạo ổn định cho Cuba, triển khai một số dự án hỗ trợ Cuba
phát triển sản xuất lương thực và thủy sản tại chỗ, cùng một số chương trình hỗ
trợ và hợp tác thiết thực khác.
Nhân
dân Việt Nam, với đạo lý uống nước nhớ nguồn và tình cảm xuất phát từ trái tim
dành cho Cuba, đã nhiều lần bày tỏ tình đoàn kết, ủng hộ nhiệt tình đối với
nhân dân Cuba anh em, thể hiện qua các phong trào đoàn kết, ủng hộ Cuba và các
đợt quyên góp do các tổ chức chính trị - xã hội Việt Nam phát động. Hai nước
luôn phối hợp chặt chẽ trên các diễn đàn quốc tế. Việt Nam luôn bày tỏ lập trường
nhất quán ủng hộ Cuba, yêu cầu Mỹ chấm dứt lệnh cấm vận kinh tế và tài chính chống
Cuba; tích cực tham gia hoặc đăng cai tổ chức các Hội nghị khu vực Châu Á -
Thái Bình Dương đoàn kết với Cuba. Trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam
đã cùng với các nước thành viên ASEAN ủng hộ Cuba tham gia, ký kết Hiệp ước
Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) ngày 10/11/2020.
Cuba
tiếp tục là đối tác quan trọng và tin cậy của Việt Nam. Hai bên đã xây dựng mối
quan hệ hữu nghị mật thiết và hợp tác sâu rộng giữa hai Đảng, Chính phủ, Quốc hội
và ở tất cả các cấp độ từ trung ương đến địa phương, giữa các đoàn thể, tổ chức
chính trị - xã hội.
Hai
nước thường xuyên trao đổi đoàn, bao gồm các đoàn Cấp cao, các đoàn Đảng, Chính
phủ, Quốc hội, Bộ, ngành, địa phương và các tổ chức chính trị - xã hội; duy trì
trao đổi, hợp tác thực chất thông qua các cơ chế hiện có gồm Ủy ban liên Chính
phủ Việt Nam – Cuba về hợp tác kinh tế và khoa học - kỹ thuật (UBLCP), Hội thảo
lý luận giữa hai Đảng, Tham khảo chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao, Đối thoại
Chính sách Quốc phòng. Trong suốt 38 kỳ họp UBLCP, Việt Nam luôn tham gia tích
cực, phối hợp thúc đẩy hiệu quả nhiều chương trình, dự án hợp tác song phương
Việt Nam – Cuba về kinh tế, thương mại, đầu tư, nông nghiệp, khoa học - công
nghệ, văn hóa… Quan hệ đầu tư song phương còn rất nhiều tiềm năng, hiện đã có
03 dự án đầu tư của Việt Nam ở Cuba đi vào hoạt động.
Trước
tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, tình đoàn kết và ủng hộ lẫn
nhau Việt Nam - Cuba cũng đã được thể hiện mạnh mẽ, cụ thể, thiết thực. Cuba đã
sớm quyết định cử chuyên gia sang Việt Nam để trao đổi kinh nghiệm ứng phó với dịch
bệnh và dành tặng Việt Nam hàng ngàn liều thuốc hỗ trợ điều trị COVID-19; Việt
Nam cũng tặng Cuba 5.000 tấn gạo với danh nghĩa “Quà tặng của Đảng, Nhà nước và
Nhân dân Việt Nam gửi nhân dân Cuba” cùng một số trang thiết bị y tế khác. Lãnh
đạo Cấp cao và các Bộ, ngành hai nước tiếp tục duy trì trao đổi qua hình thức
trực tuyến, gần đây nhất là Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Bí
thư Thứ nhất Ra-un Cát-xtơ-rô (9/2/2021); Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Bí
thư Thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Mi-ghen
Đi-át Ca-nen (5/5 và 27/7/2021); Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Bí thư Thứ
nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Đ. Ca-nen (23/8); Thủ
tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Thủ tướng Ma-nu-ên Ma-rê-rô Cờ-rút
(1/7/2021); Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh với Bộ trưởng Ngoại giao
Cuba Bru-nô Rô-đri-ghết Pa-ri-da (16/3); Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và
Ngoại trưởng Cuba B. R. Pa-ri-da (7/5/2021); Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê
Hoài Trung và Trưởng Ban Khoa học, Giáo dục, Thể thao Trung ương Cuba Hô-rơ-hê
Lu-ít Brô-chê nhằm thông báo kết quả Đại hội XIII của Đảng ta và Đại hội VIII Đảng
Cộng sản Cuba (28/5/2021); Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long với Bộ trưởng Y tế
Cuba Hô-xê An-gên Pôn-tan trao đổi về cung ứng vắc-xin phòng COVID-19 do Cuba sản
xuất (16/6); Bộ trưởng Công an Tô Lâm với Bộ trưởng Nội vụ La-xa-rô An-béc-tô
An-va-rết (23/6).
Quan
hệ đoàn kết, hữu nghị giữa Việt Nam và Cuba do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch
Fidel Castro đặt nền móng mãi mãi là biểu tượng bất diệt của chủ nghĩa quốc tế
trong sáng, vô tư và thủy chung, là niềm tự hào của các thế hệ sau này của nhân
dân hai nước. Được xây dựng, vun đắp từ tình cảm, trí tuệ và sức lực của hai
dân tộc, được thử thách qua những năm tháng khó khăn nhất của lịch sử, quan hệ
Việt Nam-Cuba trở thành tài sản vô giá và nguồn cổ vũ lớn lao cho sự nghiệp
cách mạng ở mỗi nước; là nhân tố quan trọng góp phần thực hiện thắng lợi công
cuộc xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở hai nước, thực sự là mối quan hệ hữu
nghị, đoàn kết anh em, trước sau như một, mối quan hệ đã trở thành biểu tượng của
thời đại, là tài sản vô giá mà hai Đảng và nhân dân hai nước Việt Nam - Cuba
luôn giữ gìn, bảo vệ, vun đắp và truyền tiếp cho các thế hệ mai sau./.