Nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á (INAS)  thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (VASS) đã tổ chức Hội thảo quốc tế  “50 năm quan hệ Việt Nam – Nhật Bản: Quá khứ, hiện tại và hướng tới tương lai”. Hội thảo có sự tài trợ và hợp tác tổ chức của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản và Đại học Senshu – Nhật Bản.

Ông Phan Chí Hiếu, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam phát biểu tại Hội thảo 

Phát biểu tại Hội thảo, ông Phan Chí Hiếu, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, cho biết: Ngày 21/09/1973 đánh dấu mốc quan trọng thiết lập mối quan hệ ngoại giao giữa 2 quốc gia Việt Nam - Nhật Bản. Tới nay, sau gần chặng đường '2 thế kỷ, với nỗ lực của lãnh đạo, nhân dân 02 nước, mối quan hệ này không ngừng được vun đắp, ngày càng gắn bó, khăng khít. Năm 2002, Việt Nam và Nhật Bản ký kết Tuyên bố quan hệ “Đối tác tin cậy, ổn định lâu dài”. Với quyết tâm thúc đẩy và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác toàn diện, vào tháng 4/2009, hai nước chính thức nâng quan hệ lên tầm “Đối tác chiến lược”.

Trên nền tảng của sự tin cậy cao của quan hệ đối tác chiến lược, quan hệ Việt Nam - Nhật Bản ngày càng phát triển mạnh mẽ, tạo cơ sở để hai nước nâng cấp quan hệ trở thành “Đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á” vào tháng 3/2014. Trong 50 năm qua, quan hệ Việt Nam - Nhật Bản không ngừng phát triển nhanh chóng, đạt được nhiều thành tựu to lớn và toàn diện trên các lĩnh vực.

Ông Phan Chí Hiếu khẳng định: “Quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước Việt Nam - Nhật Bản đang đứng trước vận hội phát triển mới đầy triển vọng. Những thành tựu tốt đẹp của lịch sử 50 năm hợp tác, sự tương đồng về lợi ích chiến lược giữa hai bên là “động lực” để hướng tới nâng tầm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản lên tầm cao mới, thúc đẩy sự gắn kết giữa hai dân tộc, hai quốc gia ngày càng bền chặt, sâu sắc, vì lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp tích cực vì mục tiêu hòa bình, ổn định, phồn vinh, hợp tác, phát triển ở khu vực và thế giới”.

Theo ông, Hội thảo là hoạt động thiết thực và ý nghĩa, là diễn đàn để các chuyên gia, nhà khoa học, các nhà hoạch định chính sách, các doanh nghiệp của Việt Nam, Nhật Bản cùng nhau chia sẻ, thảo luận các kết quả nghiên cứu khoa học và thực tiễn về quan hệ Việt Nam - Nhật Bản trên trên toàn diện các lĩnh vực: chính trị - ngoại giao, an ninh - quốc phòng, kinh tế, văn hóa - giáo dục,... nhận diện những thách thức, thời cơ mới, góp phần cung cấp các cơ sở khoa học, thực tiễn để các nhà hoạch định chiến lược, chính sách tham mưu các giải pháp thúc đẩy và làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia Việt Nam - Nhật Bản.

Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Yamada Takio phát biểu tại Hội thảo

Phát biểu tại Hội thảo, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Yamada Takio cho biết: Nhật Bản là một trong ba nhà đầu tư lớn nhất của Việt Nam, với quy mô ngày càng được mở rộng đã đóng góp to lớn vào sự tăng trưởng của kinh tế Việt Nam trong những năm qua. Tính đến hết năm 2022, kim ngạch FDI luỹ kế của Nhật tại Việt Nam là gần 69 tỷ USD, xếp thứ ba sau Hàn Quốc và Singapore. FDI của Nhật góp phần quan trọng trong quá trình công nghiệp hóa của Việt Nam.

“Đối với Nhật Bản, Việt Nam là một trong những đối tác quan trọng và đều gắn kết với sự phát triển của Việt Nam và sự phát triển của Việt Nam cũng vì lợi ích của Nhật Bản. Vì vậy, chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ cho Việt Nam phát triển kinh tế trong thời gian tới”, Đại sứ Yamada Takio nói.

Hội thảo quốc tế “50 năm quan hệ Việt Nam – Nhật Bản: Quá khứ, hiện tại và hướng tới tương lai” diễn ra trong hai ngày 14 - 15/9, gồm nhiều bài thuyết trình về chính trị - ngoại giao, an ninh – quốc phòng, kinh tế, văn hóa - giáo dục, lịch sử và xã hội của hơn 20 học giả, là các nhà nghiên cứu Việt Nam và Nhật Bản.

Cũng trong ngày Hội thảo đầu tiên, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam Phan Chí Hiếu đã trao “Kỷ niệm chương vì sự nghiệp Khoa học Xã hội Việt Nam” cho GS. Furuta Motoo, Hiệu trưởng Đại học Việt Nhật, để ghi nhận những đóng góp của ông trong nhiều năm qua cho hoạt động nghiên cứu và thúc đẩy học thuật tại Việt Nam.

Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam Phan Chí Hiếu (bên phải) trao tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp khoa học Xã hội Việt Nam” cho Giáo sư Furuta Motoo – Hiệu trưởng trường Đại học Việt Nhật.

Với mục tiêu mở rộng cơ hội học hỏi, truyền bá kinh nghiệm và bài học từ quá trình hợp tác phát triển và hiện đại hóa của Nhật Bản với các nước đang phát triển, JICA đã triển khai dự án “JICA CHAIR”, hướng đến đối tượng là các trường đại học hàng đầu tại các nước đang phát triển. Tại Việt Nam, dự án này đã được triển khai từ năm 2021. Trong khuôn khổ dự án “JICA CHAIR”, JICA hợp tác với các nhà nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á - Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam trong một số hoạt động như xây dựng tài liệu giảng dạy về Nhật Bản và nghiên cứu về sự phát triển của quan hệ Việt Nam – Nhật Bản, phái cử các nhà nghiên cứu nổi tiếng từ Nhật Bản tới tham dự hội thảo chuyên đề tại Việt Nam.

Cùng với việc tiếp tục liên kết, hợp tác với nhiều đối tác khác nhau tại Nhật Bản và Việt Nam, JICA kỳ vọng trong thời gian tới sẽ đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu về Nhật Bản tại Việt Nam, hướng đến tăng cường hơn nữa mối quan hệ khăng khít của hai quốc gia và sự phát triển bền vững của Việt Nam./.