Tổ chức
thành công Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 trong bối cảnh đại dịch COVID-19
diễn biến phức tạp, Việt Nam một lần nữa khẳng định vai trò tiên phong, chủ động
và đầy trách nhiệm của nước Chủ tịch luân phiên trong năm 2020.
Giới chuyên gia và truyền thông quốc tế đánh giá cao sự chủ động và
trách nhiệm của Việt Nam trong việc điều phối, dẫn dắt ASEAN cùng vượt qua những
thách thức chung, đặc biệt là dịch COVID-19.
Với
Tuyên bố “Tầm nhìn về ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng: Vượt lên
các thách thức và duy trì tăng trưởng” và Tuyên bố ASEAN về Phát triển
nguồn nhân lực cho một thế giới công việc đang đổi thay, Hội nghị Cấp cao ASEAN
lần thứ 36 và các hội nghị liên quan đã thành công tốt đẹp khi 10 nước ASEAN thể
hiện sự đồng lòng, nhất trí phối hợp để ứng phó hiệu quả với đại dịch viêm đường
hô hấp cấp COVID-19, đồng thời thúc đẩy phục hồi kinh tế - xã hội trong khu vực.
Đánh
giá về vai trò của Việt Nam, lãnh đạo nhiều nước cũng như dư luận quốc tế đều
cùng chung nhận định Việt Nam đã hoàn thành tốt nhiệm vụ Chủ tịch ASEAN trong 6
tháng vừa qua.
Thể
hiện tầm lãnh đạo mạnh mẽ
Theo
TTXVN, Tổng Thư ký ASEAN Lim Jock Hoi khẳng định trên cương vị Chủ tịch ASEAN,
Việt Nam đã làm được nhiều việc và "thể hiện tầm lãnh đạo mạnh mẽ trong việc
dẫn đầu một phản ứng tập thể của khu vực trước đại dịch", đồng thời đánh
giá cao sự đóng góp của Việt Nam, đặc biệt là việc giúp đỡ một số nước thành
viên ASEAN cũng như một số nước đối tác đối thoại trong việc ứng phó với đại dịch.
Ông nhấn
mạnh dưới sự lãnh đạo của Việt Nam, các công việc cũng đang được tiến hành nhằm
thiết lập “Quỹ ASEAN ứng phó với dịch COVID-19”, kho dự trữ vật tư y tế, và quy
trình vận hành tiêu chuẩn trong các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng.
Việt Nam cũng đã khởi động các cuộc thảo luận về Tầm nhìn ASEAN sau năm 2025.
Đây là điều rất quan trọng, giúp ASEAN gắn kết và thích ứng tốt hơn trong tiến
trình hội nhập khu vực, đồng thời thích nghi với trạng thái “bình thường mới”
hiện nay và rút ra các bài học quan trọng.
Giới
chức các nước cũng đặc biệt đề cao thành công của hội nghị và vai trò của Việt
Nam. Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith đã đánh giá tích cực thành công của
ASEAN trong thời gian qua, trong khi Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Trưởng SOM ASEAN
Lào Thongphane Savanphet khẳng định Việt Nam đã làm tốt vai trò Chủ tịch ASEAN
từ đầu nhiệm kỳ tới nay.
Theo
Trưởng SOM ASEAN của Lào, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhưng Việt
Nam đã dẫn dắt các nước ASEAN cùng hợp tác chống lại đại dịch COVID-19 cũng như
trong các hoạt động khác. Ngoài ra, Việt Nam cũng tổ chức thành công các cuộc họp
với các đối tác ngoài khu vực và đối tác đối thoại. Ông bày tỏ tưởng dưới sự dẫn
dắt của Việt Nam, ASEAN sẽ tiếp tục tiến tới và thực hiện thành công các sáng
kiến và các thỏa thuận khác nhau mà các bên đã đưa ra trong năm nay.
Chia
sẻ đánh giá tương tự, Thủ tướng Campuchia Samdec Hun Sen khẳng định hội nghị cấp
cao ASEAN lần này phản ánh năng lực của Việt Nam trong dẫn dắt ASEAN, bất chấp những
khó khăn do đại dịch COVID-19 gây ra.
Chủ
động và trách nhiệm
Giới
chuyên gia và truyền thông quốc tế đặc biệt ấn tượng với sự chủ động và trách
nhiệm của Việt Nam trong việc điều phối, dẫn dắt ASEAN cùng vượt qua những
thách thức chung, đặc biệt là dịch COVID-19, cuộc khủng hoảng mang tính toàn cầu
hiện nay.
Hãng
thông tấn Malaysia (Bernama) vừa có bài viết với tựa đề “Hội nghị Cấp cao ASEAN
lần thứ 36 đi vào lịch sử trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19”.
Bài
viết nêu rõ bất chấp việc lãnh đạo các nước ASEAN không thể gặp gỡ trực tiếp
nhau tại Việt Nam lần này, không thể thực hiện nghi thức bắt tay chéo nhau như
thường lệ, song các hội nghị và tương tác vẫn diễn ra gần như bình thường và đầy
hào hứng.
Bài
viết nhấn mạnh, dưới sự chủ trì của Việt Nam, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36
với chủ đề “ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng” đã chứng kiến các nhà lãnh đạo
thảo luận hàng loạt vấn đề mà khu vực quan tâm, trong đó trọng tâm là yêu cầu
phải có một kế hoạch hồi phục toàn diện giai đoạn hậu đại dịch cho cả khối.
Đánh
giá cao bài phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với tư cách người chủ trì
hội nghị, Bernama đã trích dẫn lại một số ý kiến quan trọng. Thủ tướng Chính phủ
Việt Nam mong muốn hội nghị cấp cao lần này là cơ hội để các quốc gia thành
viên ASEAN khẳng định lại tinh thần đoàn kết, ý chí chính trị mạnh mẽ và cam kết
vượt qua khó khăn, tiếp tục tiến về phía trước.
Bài
báo cũng đánh giá cao việc lần đầu tiên các nhà lãnh đạo ASEAN tham dự một
phiên họp đặc biệt về việc tăng quyền cho phụ nữ trong thời đại kỹ thuật số. Điều
này thể hiện cam kết của các nhà lãnh đạo khu vực về việc thúc đẩy bình đẳng giới
và nâng cao vai trò của phụ nữ trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.
Trước
Hội nghị cấp cao ASEAN, trang rsis.edu.sg của Singapore đã có bài viết nhận định
về vai trò của Việt Nam trong việc thúc đẩy ASEAN gắn kết và chủ động ứng phó.
Theo bài viết, với chủ đề ASEAN năm nay là “Gắn kết và Chủ động thích ứng”, Việt
Nam đang xử lý hiệu quả các thách thức khi đảm đương vai trò Chủ tịch ASEAN
2020 với nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu là vận động ASEAN hướng tới một chiến lược
chung đối phó với dịch COVID-19.
Với
khả năng điều phối điêu luyện và khéo léo, hướng dẫn các nước thành viên kiểm
soát các thách thức đang cùng đối mặt, Việt Nam đã thể hiện một sự khẳng định mạnh
mẽ đầy quyết tâm để hướng đến một ASEAN “Gắn kết và Chủ động thích ứng”, giống
như những gì từng làm trước đây.
Dẫn
dắt ASEAN tiếp tục tiến lên
Chuyên
gia phân tích cao cấp tại Viện Chính sách chiến lược Australia Huong Le Thu (Lê
Thu Hương) nêu rõ các nước thành viên ASEAN tin tưởng vào năng lực ngoại giao của
Việt Nam, ngay cả trong hoàn cảnh phải tổ chức hội nghị theo hình thức trực tuyến
và thiếu sự chuẩn bị. Việt Nam đã chứng tỏ là một nước chủ nhà có năng lực
trong những lần giữ chức Chủ tịch luân phiên ASEAN trước đây.
Trong
khi đó, ông Ahmad Ibrahim Almutaqqi, Giám đốc Chương trình nghiên cứu ASEAN thuộc
Trung tâm Habibie (Indonesia), cho rằng hội nghị cấp cao lần này không chỉ nhằm
ứng phó với dịch COVID-19 vốn đang tiếp tục đe dọa sức khỏe toàn cầu, mà còn nhằm
tìm giải pháp phục hồi sau dịch bệnh.
Đây
cũng là cơ hội quan trọng để ASEAN, dưới sự dẫn dắt của Việt Nam trong năm giữ
cương vị Chủ tịch luân phiên, tiếp tục vươn lên. Theo nhà nghiên cứu này, ở một
mức độ nhất định, COVID-19 đã làm gián đoạn các hoạt động của ASEAN. Tuy
nhiên, Việt Nam đã làm tốt công việc của mình, tiếp tục dẫn dắt ASEAN và “cố gắng
giữ cho các bánh xe của ASEAN tiếp tục lăn”, trong đó có việc tổ chức các hội
nghị cấp cao.
Một
học giả khác người Indonesia, Giáo sư Aleksius Jemadu đánh giá Việt Nam đã đóng
vai trò tốt trong việc dẫn dắt các nước thành viên nhằm duy trì vai trò trung
tâm của ASEAN, cũng như đảm bảo tất cả các nước thành viên giữ vững sự đoàn kết,
thống nhất nội bộ nhằm duy trì ổn định khu vực.
Giáo
sư Aleksius bày tỏ tin tưởng Việt Nam đang ở vị trí tốt nhất để phát huy vai
trò lãnh đạo ASEAN vào thời điểm quyết định hiện nay. Ông nhấn mạnh: "Tất
cả các nước ASEAN khác đều kỳ vọng Việt Nam đóng vai trò hiệu quả trong việc thống
nhất ASEAN và ưu tiên thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN trong nhiệm kỳ Chủ tịch
ASEAN 2020 của mình".
Đánh
giá về hoạt động của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm nay, đặc biệt liên quan tới
thỏa thuận thương mại Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP),
Tiến sĩ Chheang Vannarith, Chủ tịch Viện Tầm nhìn châu Á (AVI) có trụ sở tại
Phnom Penh (Campuchia) - nhận định trong năm giữ vị trí Chủ tịch luân phiên
ASEAN, Việt Nam đã điều phối và thúc đẩy có hiệu quả tiến trình thương lượng nhằm
đạt được sự đồng thuận và hướng tới kết thúc đàm phán RCEP, dù Ấn Độ đã quyết định
rút lui vào phút chót.